Aurora veya Kutup Işıkları Kutup bölgelerinde gökyüzünde
görülen, dünyanın manyetik alanı ile Güneş'ten gelen yüklü parçacıkların
etkileşimi sonuncu ortaya çıkan doğal ışımalardır. Auroralar bütün dünyadan ve
diğer gezegenlerde de gözlemlenebilir. Daha uzun süreli karanlık ve manyetik
alan dolayısıyla, kutuplara yakınlaştıkça daha çok görünür olurlar.
Aurora kelimesi Roma Şafak Tanrıçası’nın isminden
gelmektedir. Boreas’da Yunanca'da kuzey rüzgarına Pierre Gassendi tarafından
1621'de verilen isimdir. Cree halkı bu ilginç olaya Ruhların Dansı adını
vermişler. Avrupa'da orta çağlarda auroraların Tanrıdan işaretler olduğuna
inanılırmış.
Bu ışımalar, genellikle geceleri gözlemlenir, ağırlıklı olarak iyonosfer’de meydana gelir. Kutup aurorası veya kutup ışıkları olarak da anılır. Bu olgu yaygın olarak 60 ve 72 derece kuzey ve güney enlemleri arasında görünür, bu da arktik ve antarktik kutup dairelerinin içine düşer.
Kuzey enlemlerde bu etki aurora borealis(veya kuzey
ışıkları) olarak adlandırılır. Aurora borealis'in görünme olasılığı, kuzey
manyetik kutbuna yaklaştıkça artar. Manyetik kutbun yakınlarında oluşan
auroralar tam 90 derece, fakat uzaktan kuzey ufkunu yeşilimsi bir parlaklıkla,
bazen de güneş alışılmamış bir yönden doğuyormuş gibi soluk bir kırmızıyla
aydınlatırlar. Aurora borealis sıklıkla gündönümlerinde oluşur.
Güney’deki oluşum, aurora australis(güney kutup ışıkları),
benzer özelliklere sahiptir. Ancak Antartika’da, Güney Amerika’da ve
Avustralya’da daha yüksek enlemlerden görülebilir. Australis anlamı ‘güneyin’
olan Latince bir kelimedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder